Volle zaal tijdens lezing Tiggeljong
Maandag 29 april jl was er de lezing over de Historische roman “Tiggeljong, het verhaal van Yp de steenfabrieksarbeider”
De schrijver zelf kwam over zijn boek vertellen. Jan Bos woont in Bedum en heeft dit boek geschreven op basis van werkelijke gebeurtenissen. Vertelde verhalen van vele mensen, over hoe hun voorouders leefden en werkten in de periode 1860 – 1890. Een indringend verhaal over sociale armoede, werk en huisvesting. Over de armsten, degenen die werden uitgebuit, het steenfabrieksvolk.
‘Tiggeljong’ Yp, de Hogelandsters sprekende hoofdpersoon, wil zich hieraan ontworstelen.
Met enkel drie jaar lagere school staat Yp al op z’n dertiende op het land om “als een grote” zijn vader te helpen met klei spitten voor de steenfabriek. Uit pure noodzaak, om het grote, arme gezin draaiende te houden en van eten en brandstof te voorzien. En dat zes dagen in de week, veertien uur per dag! Omdat hij vooruit wil in het leven en de armoede wil ontvluchten, breekt hij met zijn verleden in Onderdendam en werkt hij zich op via de steenfabrieken bij Strating in Oude Pekela, Boogerd in Noordscheschut, Hengforden in Olst en ‘t Hoendernest in Voorst.
Alles wat deze periode kenmerkt komt in zijn verhaal tot leven: de hongerwinters, de stakingen, de crises, de armenhuizen en de mechanisatie. Maar ook de liefde voor de turfschippersdochter, die door omstandigheden pas laat tot bloei komt en zijn uiteindelijke terugkeer naar Onderdendam.
In het stroomgebied van de oude AE, de rivier die door Veendam, Muntendam, Zuidbroek en Noordbroek stroomde, werd klei afgegraven. Onze geïnterviewde wijlen Klaas Dijkhuis heeft samen met zijn vader klei afgegraven bij Krommerakken en achter de Oude Dijk. Deze klei werd in schepen vervoerd naar de steenfabrieken in Scheemda. Maar ook in ons eigen Muntendam heeft een steenfabriek gestaan. Het verhaal heeft raakvlakken met onze voormalige gemeente Menterwolde. Erbarmelijke omstandigheden van landarbeiders leidden hier in 1929 tot een staking.
De zanger en gitarist Krzysztof Groen komt uit Veendam. Hij omlijst het verhaal Tiggeljong met liederen van eigen hand. Hij covert niet onverdienstelijk Johnny Cash maar zingt deze avond in het Groningse dialect. De jury van het laatst gehouden Grunneger Laidjesfestival deelde hem de derde plaats toe, maar hij kreeg ook de publieksprijs.
Tijdens deze avond maakten schrijver en zanger er een adembenemende avond van.