Stolperstainen
Gunther Demnig heeft op 4 augustus de stainen gelegd. Het is ruim 3 jaar dat binnen het bestuur van de HKM het idee werd geopperd om stolperstainen (gedenkstenen voor weggevoerde joodse inwoners) te gaan leggen in Menterwolde. In Muntendam was dat al gebeurd en Meeden had in mei 1940 geen joodse inwoners.
De eerste keer dat het publiek van de actie hoorde was op de braderie mei 2014 op de Gouden Driehoek. Dat leverde direct de verkoop op van twee hele stainen en verder ontvingen we wat kleingeld voor het verkochte joodse gebak. De braderie werd i.v.m. het verwachte noodweer voortijdig afgelast. De onverkochte lekkernijen werden door actievoerders en bestuur maar zelf opgegeten. Wij hadden geleerd dat de benodigde 4000 euro er niet zou komen door giften van kwartjes en dubbeltjes. We gingen ons richten op grotere organisaties en bedrijven. Na ieder stukje in de media bleven ook particulieren ons steunen met giften. In andere plaatsen werden ook actie gevoerd voor stolperstainen. De organisatoren daarvan zeiden ons dat als we de helft van het geld hadden ingezameld we de stainen wel konden bestellen. Dat leek ons gewaagd. We waren bang dat er bij het bekent worden van de bestelling het laatste geld niet meer zou komen.
Een groepje belangstellenden stond al vroeg op de Klaas Woltjerweg 9 i.v.m. de legging van de eerste stain. Omdat het vakantie was, waren er geen sprekers namens de gemeente. Sommigen hadden bloemen meegebracht en er waren enkele fotograven van de regionale pers. Daarna gingen we naar de hoek Heiligelaan/ Torenstaat en daar werden stolperstainen gelegd voor de familie Wolf. In Zuidbroek werden totaal 7 stainen gelegd. Daarna ging het gezelschap naar Noordbroek waar we bij fam. Iden op koek en koffie werden getrakteerd. Op de Zuiderstraat, Scheemderstraat (3 plaatsen), Oosterstraat en Hoofdstraat (2 plaatsen) werden in Noordbroek totaal 21 stolperstainen gelegd. Er was weinig belangstelling, maar dat was waarschijnlijk te wijten aan het feit dat we voorliepen op het verwachte tijdschema. Na de middagpauze (met soep en broodjes bij Tieneke Beukema) gingen we naar Nieuwolda om een stain te leggen voor Tieneke haar opa ( de enige vermoorde jood uit Nieuwolda). Hier was een klein toespraakje van dhr. J. Kugel, die afsloot met het gedicht van Willem Wilmink over Ben Ali Libi. Dhr. Demnig ging vervolgens naar Bedum om ook daar stolperstainen te leggen. Wij gingen ter afsluiting naar een uitspatting aan het water voor een drankje en een ijsje. Nu het project stolperstainen is afgerond willen we alle bedrijven en particulieren danken voor hun steun en giften. We hebben nog wat geld over en denken daar een gedenkplaat van aan te schaffen om die te neer te zetten op de plaats waar tot 1935 de synagoge stond in Zuidbroek.
Janneke Blaauw was de drijvende kracht achter dit project. Zonder haar waren ze er niet gekomen.
Wieko Smit.
