De bevrijders

Het  oostelijk deel van Groningen werd in 1945 bevrijd door Poolse troepen. Hoezo Polen? Waar kwamen die vandaan?

70 Jaar na dato werd in deze lezing door de heer Nick Kieft stilgestaan bij onze bevrijders. Poolse bevrijders, die niet uit het oosten kwamen maar meevochten aan de zijde van de Canadezen!

Op boeiende wijze weet de heer Kieft de dramatische geschiedenis van het Poolse volk in de twintigste eeuw voor het voetlicht te brengen. Tussen 1795 en 1919 bestond er geen Poolse staat. Het land was door zijn machtige buren Rusland en Duitsland opgedeeld. Na de Duitse nederlaag in 1918 werd bij de Vrede van Versailles een nieuwe Poolse staat gecreëerd. Door de burgeroorlog die volgde op de Bolsjewistische Revolutie in Rusland in 1917 werd Polen bijna opnieuw verzwolgen door het Rode Leger. Uiteindelijk stabiliseerde zich de grens van het Poolse rijk.

In 1939 was het de Duitse aanval op Polen die de Tweede Wereldoorlog ontketende. Drie weken na het begin van de Duitse aanval viel het Rode Leger het oosten van Polen binnen. Veel Polen vluchtten via Roemenië naar het westen. Zij vormden de kern van onze Poolse bevrijders. Na 1945 viel hun een droevig lot toe; bevrijders die om politieke redenen niet konden terugkeren naar hun vaderland. Maar ook het verhaal van de bevrijding van een Pools vrouwenkamp in het Duitse Haren hoort bij de geschiedenis van de Poolse bevrijders

In 1980 waren het de Poolse arbeiders die door Lech Walesa geleid in opstand kwamen in Gdansk en in 1989 waren het de eerste vrije verkiezingen in het Oostblok die korte tijd later leidden tot de val van het IJzeren Gordijn.

Er is geen land in Europa met een dramatischer geschiedenis dan Polen. En veel te veel van die geschiedenis is onbekend gebleven. Wij in Nederland, maar eigenlijk ook vele elders, danken veel aan het Poolse volk.